نذر فالوده کرمونی برای عزادران حسینی
یادداشت: عباس تقی زاده
محرم از راه رسیده است. برافراشتن خیمه های حسینی و بیرق های سیاه و سبز و قرمز؛ صدای نوحه، سینه، سنج و زنجیر؛ نصب پرچم های یاحسین و یاعباس بر سردر برخی خانه ها، مغازه ها و ادارات؛ پوشیدن لباس مشکی، راه افتادن موکب ها و نذری دادن ها، هیئت ها و مجالس خانگی و عمومی همه از محرم خبر می دهند.
سنت ها و آئین های متعددی در محرم تنیده شده اند. آئین هایی که با هزاران عنصر فرهنگی مجموعه ای بی نظیر و غنی از میراث معنوی را شکل داده اند. نسل به نسل و سینه به سینه آمده اند. تغییر اتی داشته اند اما اصل و ماهیت خود را حفظ کرده اند.
نذورات محرمی نیز با تنوع بسیار، شهربه شهر، روستا به روستا و گاه محله به محله در عین تشابه با تفاوت هایی همراه هستند.
مانند همه آئین ها برخی غذاها و نذری ها در محرم بیشتر مورد توجه قرارمی گیرد. مثلا آبگوشت امام حسینی در کرمان رواج بیشتری نسبت به بقیه غذاها دارد گرچه در سالهای اخیر تنوع نذری ها بیشتر شده است.
تلاقی محرم و تابستان است و از نوشیدنی های خنک برای پذیرایی عزاداران حسینی بیشتر استفاده می شود. در سالهای اخیر با افزایش موکب ها، برپایی راهپیمایی ها و استفاده بیشتر از فضای عمومی و خیابانها برای عزاداری در شیوه و نوع پذیرایی و نذری ها با تغییراتی روبرو هستیم.
چای، پای ثابت همه مجالس است. کودکان دوست دارند مشک آب بر شانه ها بیندازند و جرعه ای آب به لبهای تشنه برسانند. بزرگترها آشپزخانه هیئت را سرپا کرده و با جوان ترها مشغول پخت غذا هستند. صدای سینه زدن ها در اندوه نوای ذاکر اهل بیت درهم پیچیده و اشک از گوشه چشم ها روان است. چهره ها برافروخته و صداها حزن انگیز، عزاداران، نوحه را تکرار می کنند وعلمدار درپیشاپیش آنها در حرکت.
محرم است دلدادگان و عزادارن حسینی در صفه عزاخانه، محله شهر، میدان قلعه، بازار، تکیه فاطمیه، گلبازخان، شاهزاده محمد و عباس علی، حسینیه ثارالله و همه محله های شهر نام حسین (ع) را بر لب زمزمه می کنند و به یاد او و یارانش اشک می ریزند.
برخی خود را به هیئت می رسانند تا در این هرم زمین و زمان، نوشیدنی خنک به عزاداران تعارف کنند.
شربت خاکشیر، آبلیمو، تخم شربتی از نوشیدنی های سردی است که درمناطق گرمسیر از دیرباز برای پذیرایی عزاداران استفاده می شود. شاهدیم که برش های هندوانه و میوه های دیگر نیز به جمع پذیرایی های محرم پیوسته است اما جای یک نوشیدنی بومی و اصیل در بین نذری های محرم کمتربه چشم می خورد.
فالوده کرمونی با ترکیب نشاسته و شکر و عرقیات معطری همچون نعنا، گلاب، نسترن و بیدمشک و تکه های یخ می تواند نوشیدنی سالم و مناسبی برای پذیرایی از عزاداران حسینی در روزهای گرم و سوزان تابستان باشد.
فالوده کرمونی ارزش تاریخی و فرهنگی دارد. به ثبت ملی رسیده است. این نوشیدنی با یخدان های کرمان، کوههای پربرف از جمله جفتان و سیرچ در نزدیک کرمان (در گذشته از برف آنها در تابستان برای تهیه فالوده استفاده می شد) و صفای مردم استان کرمان پیوند دارد. نذر فالوده کرمونی این پیوندها را گسترده تر می کند و عطرهای تازه ای به آن افزوده می شود.