زوال کرامت انسانی در سطل های زباله
پدیده زباله گردی یک معضل اجتماعی و یک چالش بهداشتی است که اخیرا شیوع بالایی پیدا نموده و روز به روز در حال افزایش می‌باشد.افرادی که به این کار روی می‌آورند اغلب از اقشار فقیر و دهک های پایین جامعه می‌باشند که به رغم مخدوش نمودن جایگاه اجتماعی و بهداشت فردی خود تن به این کار می‌دهند.
بسیاری از کارشناسان محیط زیست پدیده زباله گردی را معلول ضعف در مدیریت پسماند می‌دانند و راه حل این مساله را ارتقاءزیرساختهای موجود برای سیستم تفکیک زباله و مدیریت پسماند شهری از مبدا می‌دانند،اما حقیقت امر این است که این نگرش را تنها میتوان به عنوان یک عامل محرک مطرح نمود و علت اصلی و ریشه‌ای پدیده زباله‌گردی و سایر معضلات اجتماعی را بایستی در تنگناهای اقتصادی و ضرورت تامین معاش جست‌وجو نمود.
اما در قدم نخست باید به این سوال پاسخ داد که چرا زباله‌گردی مزموم است؟و علل و تبعات ناشی از این پدیده چه می‌باشد؟يكي از مهم‌ترين پيامدهاي منفي زباله‌گردي ابتلا به برخي از بيماري‌ها مانند انگل‌ها بیماری‌های پوستی ، ايدز و هپاتيت خواهد بود چرا كه علاوه بر آلودگی های میکروبی و انگلی در سطل‌هاي زباله شاهد سرنگ‌هاي تزريق معتادان هستيم در نتیجه این افراد به راحتي مي‌توانند در معرض ابتلا به اين نوع بيماري‌ها قرار بگيرند.علاوه بر امراض جسمی زباله‌گردها بيشتر از ديگران در معرض ابتلا به بيماري‌هاي روحي و رواني قرار دارند كه اين خود مي‌تواند زمينه‌ساز بروز مشكلات جدي در جامعه شود. به عبارت بهترنگاه معنی دار جامعه و خشم ناشی از حق پایمال شده و مشاهده اختلاف طبقاتی موجود موجب انواع عقده ها و چالش های روانی می‌شود،به علاوه افزايش انحرافات اخلاقی و انواع بزه در جامعه را مي‌توان از ديگر معايب زباله‌گردي به خصوص زباله‌گردي زنان و دختران دانست چرا كه حضور زنان و دختران در هر ساعتي از شبانه روز بر سر سطل‌هاي زباله مي‌تواند امنيت آنها را به مخاطره بياندازد و از طرفی این افراد به علت شرایط سخت اجتماعی و اقتصادی ممکن است تن به هر کار دیگری بدهند. البته آسیب های این پدیده تنها متوجه خود این افراد نخواهد بود بلکه مواجهه هر روزه افراد جامعه با صحنه های رقت انگیزی همچون خم شدن زنان مردان و کودکان در سطل زباله موجب احساس ناراحتی و ترحم و در درازمدت از دست دادن امید و نشاط اجتماعی می‌شود،همچنین در سطح وسیع تر انتشار تصاویر این افراد در شبکه‌های مختلف تلوزیونی و مجازی و استفاده رسانه های مغرض از چنین تصاویری موجب خدشه‌دار شدن غرور ملی و ضربه به حیثیت فرهنگی جامعه خواهد شد.
همه این معضلات در کنار رشد افسارگسیخته مافیای زباله‌گردها و استثمار و بهره کشی از نیروی کار جوان و یا حتی کودکان آینده ساز یک جامعه در جهت مشاغل کاذب به جای تولید و بهره‌وری در درازمدت منجر به آسیب هر چه بیشتر به پایه های اقتصاد و اجتماع خواهد شد.و اما در مواجهه با این چالش پیش رونده و نگران کننده چه باید کرد؟ برای حل هر معضلی ابتدا باید به علل آن پدیده نظر داشت که مهمترین عوامل در مساله زباله گردی توسط صاحب‌نظران معضلات اقتصادی،بیکاری،اعتیاد،بد سرپرستی و یا بی سرپرستی کودکان مطرح هستند در نتیجه تنها راه حذف زباله‌گردی ایجاد اشتغال و کاهش جمعیت معتادان می‌باشد و تحقق این امر نیاز به انجام اقدامات اقتصادی و اجتماعی دارد و لازم است تمام دستگاه‌های مرتبط با حوزه آسیب‌های اجتماعی به‌طور هماهنگ به آن بپردازند تا به تدریج، پدیده زباله‌گردی ریشه‌کن گردد
کوتاه سخن زباله‌گردی به دلیل مسائل اقتصادی کشور به وجود آمده است و تا زمان بهبود اوضاع اقتصادی، این تبعات نیز وجود خواهد داشت، چون زباله‌گردها نمی‌توانند جذب اقتصاد رسمی کشور شوند و بسترهای شغلی و اقتصادی مناسب برای آنها وجود ندارد.
محیا احمدی/ منتشر شده در شماره ۱۱۸نشریه روشنفکری