تفکیک پارک علم و فناوری استان کرمان، مطالبه چندین ساله مراکز آموزش عالی و دانشگاهای استان

یادداشت دکتر مجید حکاک زاده/

موضوع فاصله و گپ بین دانشگاه و مراکز علمی و پژوهشی با بنگاه های اقتصادی تولیدی و خدماتی و عدم تکميل زنجيره ساختاري به اصطلاح صنعت و دانشگاه، در تمامی کشورها همواره یکی از مهمترین چالش های پیش روی توسعه محسوب می شده است و لذا حل این مشکل و موضوع زمینه ایده ایجاد پارك هاي علم و فناوري را از حدود دهه ۱۹۶۰ در جهان فراهم آورد تا به عنوان حلقه اي از زنجيره اقتصاد مبتني بر فناوري، این خلاء و فاصله اصطلاحا” بین صنعت و دانشگاه ها را در رستای توسعه جامعه پرنماید ، لذا  امروزه پارک های علم و فناوری ابزاری موثر و موفق در جهت ترویج و ترغیب نوآوری،  ایجاد شغل، رفع مشکل بیکاری، توسعه کسب و کارهای جدید و ارتقای فناوری تشویق صنعتی سازی مجدد و تضمین توسعه پایدار منطقه ای کشورها محسوب می گردند و در همین راستا تقریبا” در اکثر کشورهای جهان پارک های علم و فناوری در حال ایجاد شده و در حال فعالیت می باشند

در کشور ما سابقه ایجاد پارک هاي علم و فناوري و مراکز رشد به دهه ۸۰ بر میگردد و اولین گام ها در این خصوص با  راه اندازی ۲۰ مرکز رشد در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات توسط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري در سال ۱۳۸۱ آغاز گردید و به تدریح تاسیس این پارک ها در استان های مختلف کشور کلید خورد و در همین خصوص در استان کرمان در سال ۱۳۸۶ پارک علم و فناوري استان در راستای برنامه های توسعه ای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و در چارچوب ماموریت های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با هدف گسترش فعالیت های دانش بنیان و ارتقای سطح فناوری در منطقه تاسیس و به عنوان اولين پارک علم و فناوري منطقه جنوب شرق کشور شروع به فعالیت نمود و تا به امروز در زمینه های مختلفی همچون (بیوتکنولوژی کشاورزی و  پزشکی ،  لیزر ، فوتونیک و فیبر نوری، نانو تکنولوژی ،  فناوری اطلاعات و ارتباطات ، انرژی های تجدید پذیر ، مواد نو و فرآوری مواد معدنی ، سیستم های مدیریت انرژی ،  صنایع شیمیایی و تبدیلی ، صنایع الکترونیکی و مخابراتی و …) مشغول ارائه خدمات مختلف مشاوره ای ، اموزشی ، علمی ، پشتیبانی و … بوده و در این مدت اقدامات قابل ملاحظه ، قابل تامل و قابل تقدیری را به سرانجام رسانده است اما آنچه که بعنوان اتقاقی مهم و نقطه عطفی در توسعه علمی و فناوری استان می توان از آن نام برد تفکیک پارک علم و فناوری استان کرمان از پارک تحصیلات تکیملی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان می باشد که بعنوان مطالبه ای مهم ، اساسی و راهبردی هموراه مورد توجه و درخواست مراکز آموزش عالی و دانشگاهای استان ، مراکز تحقیقاتی استان ، مراکز رشد و شرکت های دانش بینان و پژوهشگران و نخبگان علمی استان بوده است و اگرچه نسبت به سایر استان های کشور دیرتر اما بالاخره  بر اساس مصوبه شورای گسترش آموزش عالی وزارت عتف، در جلسه ۹۵۷ به تاریخ ۱۰/۰۷/۱۴۰۱و با ابلاغ رییس پارک علم و استان از سوی دکتر محمد علی ذولفی گل وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری در تاریخ ۲۸/۰۱/۱۴۰۲، پارک علم و فناوری استان کرمان از پارک دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان تفکیک و به صورت پارک مستقل استانی و وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری راه اندازی و شروع به فعالیت نمود که این اقدام علمی و راهبردی مهم می تواند در آینده تاثیر بسیار زیادی در تحقق اهداف نظام علم، فناوری و نوآوری به ویژه توسعه پارک و مراکز رشد و حل مشکلات پیش روی شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان مستقر در پارک ادر استان ایفا نماید و ضمن از منظر اداری و اجرایی تاثیر زیاد در افزایش و ارتقای تعامل و هم افزایی دستگاه های مختلف اجرایی ، بنگاه های اقتصادی و تولیدی استان بخصوص صنایع استان با مراکز علمی و آموزش عالی ، دانشگاه ها و محققین نخبگان ، ایده پردازان و نوآوران بهمراه خواهد داشت.

از منظر زیربنایی و ساختاری تفکیک پارک علم و فناوری استان کرمان از پارک تحصیلات تکیملی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان می تواند سرآغازی نویدبخش در راستای ایجاد زیرساخت‌های نوین و متناسب در پارک به منظور ارتقای کمی و کیفی خدمات مورد نیاز توسعه کسب و کار شرکت‌ها و واحدهای فناور، بسترسازی نرم افزاری و سخت افزاری برای ظهور و بروز نوآوری و ارتقای زیست بوم نوآوری و فناوری استان را در حوزه های مختلف فراهم آورد.

از دیدگاه منابع انسانی تفکیک پارک علم و فناوری استان کرمان می تواند زمینه و بستر لازم در جهت مطالعات در خصوص نیازسنجی آموزشی و تدوین راهبردی های علمی و عملیاتی و طراحی ساز و کار لازم جهت تربیت نیروی انسانی متخصص در سطوح و حوزه های مختلف مورد نیاز پارک علم و فناوری استان و تامین نیروی های انسانی متخصص در راستای کارآفرینی و اشتغال‌زایی دانش‌بنیان و تغییر فرهنگ کارجوئی را بیش از بیش فراهم آورد

همچنین از منظر مرجعیت علمی و تکنولوژیکی تفکیک پارک علم و فناوری استان کرمان گامی مهم و اساسی در تدوین بیش از بیش سازوکار عملیاتی جهت تحقق مرجعیت علمی و تکنولوژیکی را برای مجموعه پارک و همچنین مراکز رشد و شرکت های دانش بینان را فراهم خواهد آورد و می تواند نقش بسیار مهمی در حوزه های مختلف از جمله بکارگیری و استفاده از دیپلماسی فناوری و نوآوری ، رصد فناوری های نوظهور، بهره‌گیری از ظرفیت‌های فراملی در راستای تحقق اقتصاد دانش بنیان در استان داشته باشد.

از منظر شرح وظائف و عملکرد ، تفکیک پارک علم و فناوری استان از پارک تحصیلات تکیملی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان می تواند سرآغازی مهم در تغییر و اصلاح فرآیندهای انجام کار ، بازنگری در وظائف و ماموریت های پارک با توجه به نیازهای فناورانه استان ، تسهیل فرآیند های گردش کار ، سیاستگذاری های راهبردی در راستای ایجاد قطب های فناوری ، مدیریت و مهندسی موثرتر پروژه های کلان فناوری و تبدیل آنها به ریز پروژه ها و برون سپاری آنها به شرکت های دانش بنیان را بیش از بیش فراهم آورد.

از منظر اقتصادی تفکیک پارک علم و فناوری استان از پارک تحصیلات تکیملی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان می تواند گامی بسیار مهم و نقطه عطفی بر تغیر رویکرد دانش محور صرف به رویکرد اقتصاد دانش محور در زیست بوم نوآوری و فناوری استان در حوزه های مختلف در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری امام خامنه ای در حوزه اقتصاد دانش محور و دانش بنیان محسوب گردد و زمینه های لازم را در راستای ایجاد و توسعه زیرساخت های اقتصاد دانش بنیان و خلاق ، توسعه اکوسیستم فناوری و نوآوری استان بر مزیت های اقتصاد فناورانه دانش بنیان ، تجاری سازی دانش و نوآوری در راستای مزیت‌های منطقه ای اقتصادی دانش بنیان استان ، بیش از بیش فراهم آورد.

قطعا” تفکیک پارک علم و فناوری استان کرمان از پارک تحصیلات تکیملی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان که سالها بعنوان مطالبه ای مهم ، اساسی هموراه مورد توجه مراکز آموزش عالی و دانشگاهای استان ، مراکز تحقیقاتی استان ، مراکز رشد و شرکت های دانش بینان و پژوهشگران و نخبگان علمی استان بوده بعنوان نقطه عطفی تاریخی و راهبردی در توسعه علمی در آینده نه چندان دور تاثیرات کاربردی و عملیاتی مهمی را در تحقق اهداف نظام علم، فناوری و نوآوری استان در عرصه های ذکر شده بهمراه خواهد داشت.

دکتر مجید حکاک زاده