کشاورزی جنوب کرمان از هندوستان تا سومالی

استان کرمان از نظر تکثر اقلیم،تنوع آب و هوایی و پراکندگی زیست بوم های گوناگون جزو نوادر کره خاک است و در هیچ کجای جهان نمی توان چنین منطقه ای را مثال زد.این استان زرخیز و البته محروم به رغم کویری بودن بخشی از مساحتش ۲۵ درصد باغات میوه کشور را در خود جای داده و در گرمای تابستان در حالی که گندم بریان شهداد گرمترین نقطه سیاره زمین را ثبت می کند، خنکای نسیم دامنه های هزار،ساردوییه و جبالبارز هوای خلخال و کوهرنگ را به رقابت می طلبند.از دیگر استثنائات این استان تغییر دما و اقلیم در فاصله زمانی و مکانی بسیار کوتاه است که این مسأله در شهرستان جیرفت قابل لمس است زیرا در اوج گرمای تیرماه وقتی که دماسنج ها در شهر جیرفت عددی بالاتر از ۵۰ درجه سانتیگراد را نشان می دهند تنها با پیمودن ۲۰ کیلومتر در مسیر جاده جبالبارز یا دلفارد به ییلاق هایی می رسیم که جزو خوش آب و هواترین نقاط کشور محسوب می شوند و در سایر مناطق ایران این مسأله غیر قابل تجربه است.به درستی کرمان بزرگ توانسته از سردسیری ترین تا گرمسیری ترین محصولات جهان را تنها در حوزه یک استان تولید و عرضه کند و ای بسا که بسیاری از این تولیدات گیاهی و دامی از نظر طعم،رنگ،زیبایی و مزه در همه جهان بی نظیرند.
اما متأسفانه طی دو دهه گذشته خشکسالی و عدم برنامه ریزی صحیح خصوصا در جنوب کرمان غالب باغات و مزارع را از بین برده و بسیاری از روستاها خالی از سکنه شده و کشاورزان به شهرها یا حاشیه شهرها نقل مکان کرده اند و در این میان ناکارآمدی سازمان جهاد کشاورزی منطقه به عنوان متولی این بخش نقشی اساسی در مشکلات حوزه کشاورزی داشته، زیرا تجربه ثابت کرده که مدیران غیر بومی هرگز نمیتوانند در منطقه ای که دلبستگی خاصی به آن ندارند موفق ظاهر شوند و بیشتر سعیشان بر این است که با شعارگرایی و استفاده از برخی مدیران همسو در منطقه و استناد به برخی تجلیل ها و رتبه های سوری از ناحیه مدیران ارشد استانی و کشوری خود را موفق جلوه داده و پس از گذشت دوره مدیریتی خویش از این رزومه به عنوان نردبان ترقی استفاده کنند،آری جای تأسف و تأثر دارد که در قطب کشاورزی ایران و سرزمین چهارفصل و یکی از مناطقی که سابقه سازمان عمران آن به قبل از انقلاب برمیگردد و صدها کرسی نشین دانشگاه و صاحب نظر در رشته کشاورزی دارد، چندین سال سکان سازمان کشاورزی آن در دست یک غیر بومی باشد که نتیجه منفی این سوء مدیریت را در مواردی از قبیل؛عدم توانایی در کنترل الگوی کشت،نابسامانی هر ساله و هر فصله بازار فروش محصولات،عدم تحقق کشت های جایگزین و کم آب و حذف کشت محصولات پر آب همچون هندوانه،عدم ارتباط بین کشاورزان و کارشناسان سازمان و دانشگاه ها برا علمی کردن کشت،عدم تشخیص و درمان بیماری زوال مرکبات خصوصا در مناطق کوهستانی،عدم توانایی در جذب اعتبارات جبران خسارات خشکسالی در قالب تسهیلات بلاعوض،ساخت استخر،توزیع لوله های پلی اتیلین،کف شکنی چاه ها،احیای قنوات و چشمه ها،قطع ارتباط حوزه سازمان با نشریات منطقه و عدم پاسخگویی به اصحاب رسانه،ناتوانی در متقاعد کردن دولت برای بخشش تسهیلات خرد کشاورزان و بدتر از آن حمایت از بانک ها در قبال وصول مطالبات از کشاورزان ورشکسته،عدم موفقیت در اجرای قانون کلیدی ممنوعیت تغییر کاربری اراضی کشاورزی و ده ها نقیصه دیگر که از حوصله این بحث خارج است و قطعا همه کارشناسان کشاورزی منطقه جنوب کرمان و حتی کشاورزان این حوزه به درستی این مسائل را درک و لمس میکنند و برای سر و سامان دادن به وضعیت کشاورزی رو به زوال منطقه تغییر مدیر غیر بومی این سازمان و یک خانه تکانی اساسی لازم بوده تا بتوانیم موارد و نقایص مطرح شده را که ترمز توسعه منطقه خصوصا در بحث کشاورزی را کشیده در اسرع وقت مرتفع نماییم

احسان احمدی

نشریه روشنفکری چهارم شهریور
@rooshanfekrii